Engelsiz beslenme, engelsiz yaşam!

Engellilerde beslenme, kişinin engel durumuna, yaşam tarzına ve genel sağlık durumuna bağlı olarak bireysel şekilde planlanmalıdır. Dengeli ve sağlıklı bir beslenme, engelli bireylerin yaşam kalitesini artırabilir, sağlık sorunlarını önleyebilir ve mevcut durumlarını yönetmelerine yardımcı olabilir. İşte engelli bireylerin beslenmesinde dikkate alınması gereken temel noktalar:

1. Genel Amaçlar

• Sağlık Durumunu Destekleme: Kilo kontrolü, bağışıklık sistemini güçlendirme ve kronik hastalık riskini azaltma.
• Engel Durumuna Özel Beslenme: Her engel türü, farklı beslenme ihtiyaçları ve zorluklar doğurabilir. Bu nedenle kişiye özel bir yaklaşım gereklidir.

2. Engel Türlerine Göre Beslenme Stratejileri

Fiziksel Engelliler

• Kilo Kontrolü: Hareket kısıtlılığı nedeniyle kilo alma riski artabilir. Kalori alımı fiziksel aktiviteye uygun şekilde düzenlenmelidir.
• Kabızlık Sorunları: Hareket azlığı kabızlığa neden olabilir. Lifli gıdalar (tam tahıllar, sebzeler, meyveler) ve yeterli sıvı alımı desteklenmelidir.
• Kas Gücünü Koruma: Yeterli protein alımı kas kaybını önlemek için önemlidir.

Zihinsel veya Nörolojik Engelliler

• Rutin ve Yapılandırılmış Beslenme: Nörolojik sorunları olan bireylerde düzenli öğün saatleri önemlidir.
• Vitamin ve Mineral Desteği: Özellikle B vitamini, omega-3 yağ asitleri ve D vitamini gibi beyin fonksiyonlarını destekleyen besinler önerilir.
• Çiğneme veya Yutma Zorluğu: Gıdalar yumuşak, ezilmiş veya püre halinde sunulabilir.

Görme veya İşitme Engelliler

• Bu tür engellilerde beslenme genellikle fiziksel durumlarına bağlıdır. Farkındalık artırılarak sağlıklı besin seçimleri teşvik edilebilir.

Otizm Spektrum Bozukluğu (ASD) Olan Bireyler

• Seçici Yeme Alışkanlıkları: Beslenme düzeni çeşitli ve dengeli olacak şekilde özelleştirilmelidir.
• Gluten ve Kazein Diyetleri: Bazı otizmli bireylerde bu tür diyetler tercih edilebilir. Ancak bilimsel kanıtlar sınırlıdır; uzman kontrolü şarttır.

Duyusal Engelliler (Tat veya Koku Kaybı)

• Gıda seçimleri bireyin algısına göre çeşitlendirilmelidir. Dokusal ve renkli gıdalar kullanılabilir.

3. Beslenme Sorunları ve Çözümleri

• İştahsızlık: Yüksek kalorili ve besin yoğunluğu yüksek gıdalar (ör. avokado, kuruyemiş, tam yağlı yoğurt) önerilebilir.
• Yutma Güçlüğü: Besinler püre, sıvı ya da yumuşak formlarda sunulmalıdır.
• Sıvı Alımı: Dehidrasyonu önlemek için günlük sıvı tüketimi artırılmalıdır.

4. Özel Durumlar

• Bası Yaraları: Yatağa bağımlı bireylerde bası yaralarını önlemek için protein, çinko ve C vitamini yönünden zengin bir diyet gereklidir.
• Diyabet veya Kardiyovasküler Hastalıklar: Engelli bireylerde bu hastalıklar varsa, düşük glisemik indeksli ve kalp dostu bir diyet uygulanmalıdır.

5. Sosyal ve Duygusal Destek

• Beslenme, sosyal bir deneyimdir. Engelli bireylerin yemeklere katılımı teşvik edilmeli, sofrada bağımsızlık sağlanmalıdır.
• Yemek seçimlerinde bireyin tercihleri göz önünde bulundurulmalıdır.

6. Profesyonel Destek ve Takip

• Diyetisyen Desteği: Engelli bireylerin beslenme düzeni, uzman bir diyetisyenle planlanmalıdır.
• Fizyoterapi ve Aktivite: Mümkün olduğunca fiziksel aktivite teşvik edilmeli ve buna uygun bir beslenme planı yapılmalıdır.

Not: Beslenme planı, bireyin tıbbi geçmişi, engel türü ve kişisel ihtiyaçlarına uygun şekilde özelleştirilmelidir. Bu nedenle her zaman bir sağlık uzmanına veya diyetisyene danışılması önerilir.

İnstagram linkimiz